Ogrom stresu dotykającego dzisiejsze społeczeństwo to jeden z ważnych czynników, które sprawiają, że wiele osób zmaga się z zaburzeniami psychicznymi. Zaburzenia lękowe i depresyjne wbrew pozorom dotykają nie tylko jednostki, ale rozprzestrzeniają się również na relacje i dobrostan bliskich. Dodatkowo pandemia COVID-10 wpłynęła na zwiększenie liczby zachorowań na depresję i zaburzenia lękowe na całym świecie. Dużym wyzwaniem stało się więc odnalezienie odpowiedzi na pytanie: jak skutecznie radzić sobie dziś z depresją i lękiem?
Zaburzenia depresyjne – charakterystyka
Depresja to poważna choroba, która w dzisiejszych czasach dotyka milionów ludzi na całym świecie. Jej objawy są niezwykle rozległe i znacznie obniżają jakość życia. Objawy związane z nastrojem to przede wszystkim poczucie pustki i beznadziei. Wbrew pozorom osoby chorujące na depresję wcale nie są smutne. Towarzyszy im za to brak zdolności do odczuwania przyjemności i czarne widzenie przyszłości. Dodatkowo warto podkreślić drażliwość i złość, która destrukcyjnie wpływa nie tylko na samą osobę chorą, ale również na jej bliskich. Zaburzenia depresyjne są ściśle związane ze zniekształconym myśleniem, problemami z koncentracją i trudnościami z podejmowaniem decyzji.
Jednak depresja to nie tylko zaburzenia nastroju i funkcji poznawczych. Towarzyszą jej również fizyczne objawy. Bardzo często jest to bezsenność lub wręcz przeciwnie – spanie przez nadmierną ilość godzin. Charakterystyczny jest zmniejszony lub zwiększony apetyt, bóle głowy i bóle mięśniowe.
Jedną z konsekwencji depresji jest czasem izolacja społeczna. Osoby cierpiące na depresję ze względu na swoje słabe poczucie psychiczne i fizyczne unikają kontaktu z ludźmi i mają problem z utrzymaniem zdrowych relacji. Obniżona zostaje też ich wydajność zawodowa. W skrajnych przypadkach depresja staje się przyczyną utraty pracy.
Czym są zaburzenia lękowe?
Zaburzenia lękowe to cała grupa zaburzeń psychicznych, które charakteryzują się uczuciem lęku, które jest nieadekwatne do rzeczywistej sytuacji. Jakie są dwa najczęściej występujące rodzaje zaburzeń lękowych?
- GAD (generalized anxiety disorder), czyli zaburzenie lęku uogólnionego – osoby z GAD doświadczają nadmiernego, długotrwałego lęku. Jest bardzo trudny do kontrolowania i ma charakter przewlekły.
- Zaburzenia lęku napadowego – napady paniki często opisywane są przez chorych jako uczucie obawy przed śmiercią. Charakterystyczny jest tu szereg objawów somatycznych, a przede wszystkim duszności i palpitacje serca. Napad paniki trwa maksymalnie 30 minut.
Zaburzenia lękowe bardzo często towarzyszą depresji. Wpływają na życie w destrukcyjny sposób. Osoby cierpiące na GAD czy doświadczające napadów paniki często wpadają w pułapkę unikania i stopniowo wyłączają się z życia rodzinnego i społecznego.
Psychoterapia – najważniejsze nurty terapeutyczne
Najważniejszym elementem leczenia zaburzeń lękowych i depresji jest psychoterapia. Jakie nurty psychoterapeutyczne są najczęściej wybierane przez pacjentów?
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – skupia się na zrozumieniu i zmianie myśli zachowań, które wpływają na emocje i samopoczucie pacjenta. Terapeuta ma za zadanie pomóc pacjentowi w odnalezieniu szkodliwych wzorców myślenia i zachowań, a także nauczyć go zdrowych strategii radzenia sobie. Jest to najbardziej skuteczny nurt w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych.
- Terapia psychodynamiczna – jej założeniem jest to, że obecne problemy są ukształtowane przez przeszłość i nieświadome procesy psychiczne. Jest to długoterminowa terapia, która nie daje szybkich efektów. Może być jednak korzystna dla pacjentów, którzy zmagają się z przewlekłą depresją.
- Terapia ACT, czyli terapia akceptacji i zaangażowania – założeniem jest to, że walka z trudnymi myślami i emocjami zwiększa cierpienie. Dlatego pacjent ma nauczyć się akceptować swoje wewnętrzne przeżycia. Kluczem jest tu identyfikowanie swoich życiowych wartości i podejmowanie zaangażowanych działań dążących do osiągnięcia życiowych celów pomimo trudności emocjonalnych. Często stosowana jest tu technika dyfuzji, czyli umożliwienie pacjentowi świadomego postrzegania myśli z przekonaniem, że nie są one faktami.
Farmakoterapia – kiedy do psychiatry?
Bardzo często kluczowym elementem leczenia depresji i zaburzeń lękowych jest konieczność zastosowania leczenia psychiatrycznego. Jest to konieczne w szczególności, gdy objawy występują w tak silnym nasileniu, że niemożliwe jest codzienne funkcjonowanie i wykonywanie swoich obowiązków. Poza tym, do włączenia farmakologii powinien skłaniać brak poprawy podczas psychoterapii.
Leczenia psychiatrycznego potrzebują pacjenci cierpiący na kilka zaburzeń jednocześnie. Współwystępujące zaburzenia lękowe i depresja często kompletnie dezorganizują codzienność. Dzięki lekom można zminimalizować uciążliwość objawów, która umożliwi większe zaangażowanie się w proces terapeutyczny. Bezwzględnym wskazaniem jest przewlekłość zaburzenia, bezsenność, a także stany zagrożenia życia.
Profilaktyka zachorowania i samopomoc
Depresji i zaburzeniom lękowym można zapobiegać! Kluczowe jest tu dbanie o styl życia. Zdrowe nawyki i poczucie bezpieczeństwa są kluczowe w profilaktyce zachorowania. Najważniejszy jest sen. Niewystarczająca ilość nocnego wypoczynku na dłuższą metę prowadzi do drażliwości, zmniejszenia odporności na stres i pogorszenia nastroju. A stąd do zachorowania jest już coraz bliżej. Właśnie dlatego tak ważne jest to, aby zadbać o dobre wyposażenie swojej sypialni – w szczególności w materac wysokiej jakości, taki jak jeden z dostępnych na stronie https://sennamaterace.pl/108-materace-90×200 – oraz wprowadzenie do codziennej rutyny zdrowych nawyków sypialnianych.
Poza tym profilaktyka depresji i zaburzeń lękowych powinna składać się również z dbania o relacje, dobre funkcjonowanie w gronie znajomych i w środowisko pracy. Kluczowe znaczenie ma również odpoczynek i unikanie pułapki produktywności. Na równowagę neuroprzekaźników w mózgu wpływa także dieta i aktywność fizyczna! Warto pamiętać przede wszystkim o suplementowaniu witaminy D w okresie jesienno-zimowym.
Depresja i zaburzenia lękowe to poważne choroby, które wymagają leczenia i pomocy specjalistycznej. Osoby odczuwające alarmujące objawy nie powinny zwlekać! Zarówno psychoterapia, jak i leczenie farmakologiczne mogą całkowicie odmienić życie na lepsze.
